Rol uitzendbureaus voorlopig nog niet uitgespeeld

Werkgevers in de Drechtsteden die op zoek zijn naar geschoold technisch of

ICT-personeel hebben te maken met een zeer krappe arbeidsmarkt. Er zijn

in verhouding tot de openstaande vacatures erg weinig werkzoekenden met

recente werkervaring beschikbaar. Werkgevers kunnen hun vacatures daardoor

met moeite invullen. Werkzoekenden met de juiste kwalificaties kunnen juist

snel weer opnieuw aan de slag. Deze situatie geldt voor een aantal beroepen

gerelateerd aan de bouw, de industrie, de techniek en de ICT al enkele jaren.

UWV karakteriseert ze daarom als ‘structureel’ kansrijk voor werkzoekenden.

Over bovenstaande en andere ontwikkelingen op de arbeidsmarkt praten we met Leo van Wijngaarden, directeur/eigenaar van DOEN! Personeel en Douard Le Lorrain, vestigingsmanager van Pro Industry Dordrecht.

Gastheer is Hans van Andel, directeur/eigenaar van Waltmann Bedrijfshuisvesting. In zijn onlangs geopende, nieuwe kantoor ontvangt hij zijn gasten voor een rondetafelgesprek.

Scheve verhouding

De inleiding is heel herkenbaar zegt Douard Le Lorrain. “De technische sector is continu op zoek naar personeel. Wij zijn vooral actief in de maak- en procesindustrie en daar is het beeld niet anders. Er is een scheve verhouding ontstaan tussen het aantal werkzoekenden en het aantal vacatures. De economie groeit nog steeds dus de vraag naar personeel neemt voorlopig nog niet af. Daarnaast neemt de vergrijzing steeds meer in omvang toe, waardoor er nog minder beschikbaar personeel komt. En vooral minder fulltime beschikbaar personeel. Gelukkig hebben wij een groot bestand kandidaat werkzoekenden weten op te bouwen en doordat we onze doelgroep en netwerk goed kennen, het lukt ons nog steeds om onze klanten te kunnen bedienen.”

Oplossingen

Ook Leo van Wijngaarden herkent de situatie op de arbeidsmarkt. “De uitzendbranche biedt nog steeds oplossingen met het aanbieden van tijdelijk personeel. Niet voor niets zijn er de afgelopen jaren veel uitzendbureaus bij gekomen, met daarbij ook het ontstaan van de nodige specialismen. Er zijn bureaus die het van grote aantallen moeten hebben. Dat is bij ons niet zo. In de dertien jaar dat we nu bezig zijn, hebben we een hecht netwerk opgebouwd en weten opdrachtgevers exact wat ze van ons kunnen verwachten. Sterker nog, op het moment dat er een vacature vrijkomt belt een bedrijf bijna automatisch naar ons. Gaan jullie het maar regelen horen we dan, want jullie weten wat we nodig hebben.”

“Wat ik wel lastig vind, is het woord arbeidsproblematiek,” zo vervolgt Leo. “De arbeidsmarkt is niet zozeer een probleem, maar wel de manier hoe we ermee omgaan.

Vroeger had je veel mensen beschikbaar bij openstaande vacatures. Nu ontvang je nog maar één of twee reacties.

En de manier waarop mensen solliciteren is ook aan verandering onderhevig. Voorheen was dat op harde feiten en nu veel meer op gevoelsbasis. En zo veranderen wij ook mee.”

Algoritme

Het woord algoritme valt. Technologie speelt een steeds grotere rol op de arbeidsmarkt. “Bij sollicitatieprocessen worden tegenwoordig algoritmes ingezet die kandidaten op voorhand selecteren aan de hand van hun cv,” zo zegt Leo. “Vroeger ging het om de vaardigheden die een kandidaat moest bezitten voor een bepaalde functie. Nu gaat het meer om soft skills die veel meer betrekking hebben op iemands persoonlijkheid. Dat betekent ook een omslag voor bedrijven. Zij moeten zich meer bewust zijn wat zij nodig hebben aan kandidaten die helpen het bedrijf verder te laten groeien. Een bedrijf heeft niets aan meer van hetzelfde.” 

Borstlap

Dan komt het gesprek op de commissie Borstlap. Deze commissie heeft een aantal jaren geadviseerd in te grijpen op de arbeidsmarkt. Het kabinet, werkgevers en vakbonden zijn nu samen tot een pakket van maatregelen gekomen dat de komende drie à vier jaar zal worden ingevoerd. Minister Karin van Gennip van Sociale zaken en werkgelegenheid hoopt zelfs dat de voorgestelde maatregelen in het voorjaar van 2024 door de Tweede Kamer aangenomen kunnen worden zodat de nieuwe wetgeving eerder een feit zal zijn. Uitgangspunt van de maatregelen is dat werknemers met flexibele arbeidsovereenkomsten (oproepkrachten en uitzendkrachten) meer zekerheid krijgen over hun inkomen en hun werkrooster. Ook moeten draaideurconstructies van tijdelijke contracten worden voorkomen. Voor structureel werk is een (vast) contract het uitgangspunt, aldus de minister.

Imago

Douard over deze uitgangspunten. “Het imago van de uitzendbranche was tot een aantal jaren geleden niet altijd even goed. Er waren namelijk nogal wat misverstanden over de branche. De perceptie bestond bijvoorbeeld dat je bij een uitzendbureau minder salaris zou verdienen of minder rechten hebt. Als gevolg van dit imago waren kandidaten huiverig om voor een uitzendbureau te werken. Echter uitzendkrachten hebben recht op dezelfde beloning en overige arbeidsvoorwaarden als werknemers die direct bij het bedrijf werken. Gelukkig is er veel ten goede gekeerd en de maateregelen vanuit de commissie

Borstlap zullen dit versterken.” Leo haakt hierop in.

“Vanwege het imago van de uitzendbureaus heb ik lang gezocht naar een ander woord voor onze activiteiten. Ik kwam uit op personeelsintermediair, maar dat woord past niet op de gevel van ons kantoor,” zegt hij lachend. Dat het uitzendbureau - zoals we dit van oudsher kennen - gaat veranderen is klip en klaar zeggen de heren aan tafel. Leo gaat nog een stapje verder en is van mening dat uitzendbureaus hun langste tijd gehad hebben. Douard is hier minder bang voor. “Klanten en kandidaten kunnen nog steeds niet zonder onze inbreng. Zij erkennen ons als specialist die de klant veel werk uit handen neemt en bovendien de markt goed kent. Bovendien ontbreekt het klanten aan tijd en ervaring om zelf de kandidaten te screenen en het kaf van het koren te scheiden. Als wij een bedrijf bellen waar een vacature openstaat, merken wij al snel het enthousiasme om met ons samen te werken vanwege onze specialismen in de branche en in het werkgebied.”

“Zowel bedrijven als uitzendbureaus zijn driftig op zoek naar kandidaten om vacatures op te vullen”

Vast of flexibel

Hans vraagt of kandidaten die bij of via uitzendbureaus werken wel degelijk op zoek zijn naar een vaste baan of vinden ze het juist wel lekker om flexibel te blijven? Douard: “Dat verschilt. Bij ons willen de meeste kandidaten wel naar een vast dienstverband bij de opdrachtgever.

Er zijn echter ook kandidaten die via ons beginnen en bij ons willen blijven werken vanwege de vrijheid en flexibiliteit. Maar in principe zal iedereen na een bepaalde inleen-termijn in dienst treden bij de opdrachtgever.”

Zowel bedrijven als uitzendbureaus zijn driftig op zoek naar kandidaten om vacatures op te vullen. Van alle kanten wordt er dan ook aan kandidaten getrokken die een vaste baan hebben of zelfs aan kandidaten die op uitzendbasis bij een bedrijf werken. Er zijn een paar belangrijke redenen om van baan te switchen volgens de heren aan tafel. “Dat hangt ook deels af van het niveau waarop men werkt,” zegt Douard hierover. “Voor personeel dat in de lagere salarisschalen zit zal loon eerder een reden zijn om van baan te switchen.” Wanneer het salaris bij een werkgever niet meestijgt met de inflatie is het switchen van baan een logische oplossing voor het behouden van de levensstandaard. Bij het middenkader en hoger zal het salaris minder snel de primaire reden voor een vertrek zijn.

Hier gaat het vaker om de waardering die ontbreekt, zich niet gehoord voelen, of de doorgroeimogelijkheden.”

Het initiatief om van baan te veranderen kan natuurlijk ook bij de werknemer zelf liggen zo stelt Leo. Dat kan volgens hem te maken hebben met de fase waarin het bedrijf zich bevindt. “Vaak zie je bij jonge bedrijven een directie of management die iedereen weet te enthousiasmeren en zo zorgt voor een onstuimige groei. Als het bedrijf zich eenmaal stabiliseert tempert dat enthousiasme en kakt de boel een beetje in. Dan vertrekken er mensen, maar dat is niet erg want het bedrijf heeft dan andere mensen nodig om de boel draaiende te houden. De pioniers zoeken dan hun heil elders.” Is er een einde in zicht aan de schaarste van personeel, is de vraag. Voorlopig niet, denkt Douard. “De arbeidsmarkt blijft de komende jaren structureel overspannen. Zo ook wat de maakindustrie betreft. Gezien de vraag en aanbod in onze branche hebben wij de komende jaren nog genoeg te doen.” Leo is dezelfde mening toegedaan. “Personeelskrapte blijft nog wel even. Om mensen te binden zullen bedrijven meer aan de weg moeten timmeren. Uitstraling en huisvesting zijn belangrijk, evenals de secundaire arbeidsvoorwaarden en hoe er met mensen wordt omgegaan. Daarnaast zie ik de ene na de andere kantine omgetoverd worden tot biljartgamezaal. Je ontkomt er niet meer aan.”

“Vaak zie je bij jonge bedrijven een directie of management die iedereen weet te enthousiasmeren en zo zorgt voor een onstuimige groei”

Over de toekomst en de rol van uitzendbureaus is voor Douard en Leo dus nog koffiedik kijken. Enerzijds door veranderende wetgeving en anderzijds door omstandigheden zoals oorlogen en pandemieën. Ook digitalisering gaat steeds meer een stempel drukken. Lange termijnplanning is dan ook niet meer mogelijk. Het is meer inhaken op de realiteit. Zo hebben ook Leo en Douard al de nodige maateregelen genomen. “Wij zijn ons dienstenpakket gaan uitbreiden,” vertelt Leo. “Zo verlenen we nu bijvoorbeeld ook inhouse HR-dienstverlening bij MKB-bedrijven van 20 tot 50 medewerkers. Onze HRconsultants komen bij het bedrijf over de vloer zodat ze kunnen integreren binnen de bedrijfsstructuur. Door onze expertise op de arbeidsmarkt bekijken wij vraagstukken vanuit een breder perspectief. Er is veel vraag naar deze nieuwe tak van sport.”

Douard noemt de Pro Industry Academy als voorbeeld. “Samen met werkgevers in de maak- en procesindustrie stomen wij kandidaten klaar tot allround operator. Hiervoor werven we ongeschoolde deelnemers die we klassikaal in groepen van vijftien man opleiden tot operator bij het bedrijf. Zo krijgt dat bedrijf het personeel dat ze zoeken, maar nog niet direct kunnen vinden. Wij nemen alle kosten voor de uitzendkracht voor onze rekening.

Deze aanpak werkt uitstekend en is tot nu toe zeer succesvol.” Het gesprek loopt ten einde. De liefde voor het vak spatte eraf bij Leo en Douard. De uitzendbranche kenmerkt zich door grote dynamiek zo is wel gebleken tijdens dit gesprek. Niet voor niets geldt de uitzendbranche als barometer van de economie. De conclusie mag dan ook zijn dat de rol van uitzendbureaus voorlopig nog niet is uitgespeeld.