Collectief budget voor ondernemers

Het fenomeen Ondernemersfonds is in 2005 in Leiden gestart. Inmiddels kent Nederland 53 van dergelijke fondsen, waaronder Dordrecht. Het vertrekpunt van de Ondernemersfondsen is overal hetzelfde, door een opslag op de onroerendzaakbelasting (OZB) – in Dordrecht 75 euro per 100.000 euro WOZ-waarde niet-woningen - dragen alle ondernemingen en organisaties evenredig bij aan het fonds.

Martijn Onnink is één van de grondleggers van het Ondernemersfonds. “We zijn in 2022 met een aantal betrokkenen vanuit de gemeente, het bedrijfsleven en non-profit organisaties gestart met de voorbereidingen tot het oprichten van een ondernemersfonds. Dat betekende veel praten, ervaringen en kennis delen met al bestaande ondernemersfondsen en goed nadenken over de aanpak in Dordrecht.”

Uiteindelijk heeft dit geleid tot de oprichting van de Stichting Ondernemersfonds Dordrecht op 13 december 2023. Het fonds is op 1 januari jl. operationeel geworden. Voorzitter Pieter van den Brink: “Na een gedegen voorbereidingsperiode staat er nu ook wat. Zowel de eigenaar als de gebruiker van een gebouw betalen iets meer OZB-belasting. Dit extra bedrag komt ten goede aan het trekkingsgebied waar de ondernemer of gebruiker actief is. Daarmee kunnen ze naar eigen inzicht mooie dingen doen. Het fenomeen freeriders is daardoor ook meteen uitgebannen. Het is geen vorm van vrijwilligheid meer, iedereen is betrokken. We praten nu over een professionele organisatiegraad en dat maakt trekkingsgebieden slagvaardig om projecten op te pakken en uit te voeren. En of dat nu bloembakken aan lantaarnpalen zijn of slagbomen, het maakt niet uit.” 

Dordrecht kent 25 trekkingsgebieden zo vertelt Christian de Wit van Parktrust, beheerder van alle georganiseerde bedrijventerreinen in Dordrecht. “Als je kijkt vanuit het oogpunt van een ondernemer, beschikt die nu met zijn mede-ondernemers en gebruikers over een eigen budget om projecten te kunnen financieren. Als je een idee hebt, kun je een aanvraag indienen bij het bestuur van het trekkingsgebied en als er voldoende draagvlak is, kun je het gaan uitvoeren. Wij adviseren en ondersteunen daarbij.”

Er komen grote uitdagingen aan zo memoreert Pieter. Denk aan de energietransitie, netcongestie, arbeidsmarktproblematiek, vestigingsklimaat. “Dat gaat iedere ondernemer en gebruiker aan, groot of klein. Het werkt dan veel beter als je met alle ondernemers in een gebied de handen ineen kunt slaan om zaken voor het voetlicht te krijgen en door collectiviteit iets voor elkaar te krijgen. Zeker op deze ingewikkelde ontwikkelingen die eraan komen.” 

“Het mooie is dat iedereen naar rato betaalt,” zo gaat Martijn verder. “Daarom is het zaak dat alle trekkingsgebieden zo snel mogelijk georganiseerd zijn. Eind van het jaar moet dit rond zijn. Nu is dat bij acht gebieden nog niet helemaal het geval. Uiteraard was er al op veel bedrijventerreinen een vorm van georganiseerd zijn door bijvoorbeeld ondernemersverenigingen.”

Ook zorginstellingen, onderwijs, cultuur en sportverenigingen betalen OZB en zijn dus ook deelnemer, waardoor zij mee kunnen profiteren van het fonds Christian: “Vooral sportverenigingen zijn nog redelijk onbekend met het fonds. Soms weten ze ook niet dat ze OZB betalen en mee kunnen profiteren van de beschikbare budgetten. Zij verdienen nog wat extra aandacht van ons.”

Samen werken tussen trekkingsgebieden komt aan de orde. Kan dat wel? Martijn: “Dat kan zeker. Als een initiatief grensoverschrijdend is kun je samen met de ‘buren’ optrekken. Je beschikt dan over twee potten met geld. Natuurlijk moet er een onderbouwd verhaal achter zitten. Ondernemers in een trekkingsgebied kunnen zelf  beslissen, de enige criteria zijn: het moet collectief en er moet draagvlak zijn.” Het budget voor de trekkingsgebieden is dit jaar 2.5 miljoen euro. Geld dat overblijft gaat niet terug naar de gemeente, maar blijft in de pot. “Het is geld van en voor de ondernemers, ”zegt Martijn. “Wij adviseren om het budget niet op te potten, het is niet de bedoeling dat er ergens een zak met geld blijft liggen. Je weet per trekkingsgebied wat je budget is en wat je daarvoor kunt doen. Maak daar gebruik van.” Christian haakt aan en adviseert de trekkingsgebieden om minimaal één of twee keer per jaar een activiteit te organiseren. Dat houdt de zaak levendig.”

Voor stadsbrede evenementen zoals bijvoorbeeld Big Rivers, of onlangs Tour des Femmes is een apart budget vrijgemaakt. Het beheer hiervan is in handen van de Raad van Advies van het Ondernemersfonds. Van ieder trekkingsgebied neemt een lid zitting in de RvA en kan zo meebeslissen over het bestedingspatroon van dit budget.

Er is nog veel meer te vertellen over de trekkingsgebieden en het Ondernemersfonds. Een feit is dat na een aantal maanden er al activiteiten en initiatieven zijn ingediend en uitgevoerd. “Het was een vliegende start en het verloopt naar wens,” zo meldt Pieter. “We komen veel optimisme tegen, ondanks dat het toch een opgelegde collectiviteit is. Men herkent de pluspunten van het fonds. Er is nu sprake van evenredigheid, alle ondernemers zijn erbij betrokken, iedereen betaalt mee en krijgt het terug in de vorm van een bestedingsbudget. En dat budget kunnen ze ook nog eens naar eigen inzicht besteden.”

De gemeente kijkt van de zijlijn toe. De afspraak is niet te interveniëren in de activiteiten van het Ondernemersfonds. Uiteraard zal de lokale politiek op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen van het fonds. Over vijf jaar komt er een evaluatiemoment met de gemeente. Tegen die tijd hoopt het Ondernemersfonds Dordrecht een gewaardeerde organisatie te zijn, waarvan alle ondernemers en gebruikers van niet- woningen de vruchten kunnen plukken. 

Pieter tot slot: “Ondernemers hebben genoeg aan hun hoofd. Ze beschikken nu over een goed netwerk met een budget dat past bij hun gebied. Met het Ondernemersfonds streven we naar een optimale organisatiegraad en optimale uitgaven. Of je nu een school bent, een stichting, vereniging of bedrijf. En of je nu feestverlichting, camerabeveiliging of onderzoek wilt, of een project op het gebied van verbinding, duurzaamheid of gezondheid – Ondernemersfonds (ONS) Dordrecht maakt het mogelijk. Doelgericht, onafhankelijk en vooral samen. Want een aantrekkelijker, veiliger en duurzamer Dordt, daar worden we allemaal beter van. Dat is de winst van samen doen. Samen kom je verder dan je denkt. In je eentje ga je snel, samen kom je verder!”